The world's mostpowerful website builder.

تکنولوژی بلاکچین و صنعت غذا

بلاکچین مواد غذایی

بازتعریف اعتماد، شفافیت و بهره‌وری در زنجیره ارزش غذایی

در سده بیست‌ویکم، صنعت غذا بیش از هر زمان دیگری در معرض فشارهای چندگانه‌ای قرار گرفته است؛ از تغییرات اقلیمی و بحران‌های زیست‌محیطی گرفته تا رشد فزاینده جمعیت جهانی، تغییر الگوهای مصرف، استانداردهای سخت‌گیرانه‌تر بهداشتی، و رشد آگاهی مصرف‌کنندگان درباره منشأ و کیفیت محصولات غذایی. در چنین فضایی، ساختار سنتی زنجیره تأمین غذا دیگر قادر به پاسخگویی مؤثر نیست. فناوری بلاک‌چین، نه صرفاً یک نوآوری فناورانه، بلکه یک تحول پارادایمی در ساختار اعتماد، شفافیت و تعاملات زنجیره‌ای است که می‌تواند بنیان صنعت غذا را دگرگون سازد.

در گذشته، تأمین‌کننده، تولیدکننده، توزیع‌کننده و مصرف‌کننده در نقاطی جداگانه از یک زنجیره پیچیده و تودرتو قرار داشتند که اغلب بدون شفافیت کافی با یکدیگر تعامل داشتند. اما اکنون، بلاک‌چین با ایجاد یک دفتر کل دیجیتال و غیرقابل تغییر، این زنجیره را به یک شبکه هوشمند و شفاف تبدیل کرده که هر گره آن در معرض نور دائمی داده‌های ثبت‌شده و قابل راستی‌آزمایی قرار دارد.

شفافیت واقعی؛ نه صرفاً یک شعار تبلیغاتی

در ساختار سنتی صنعت غذا، شفافیت عمدتاً محدود به اسناد اداری، گواهی‌های قابل جعل یا اطلاعات ثبت‌شده در سیستم‌های مجزا بود. اما بلاک‌چین با ثبت اطلاعات به‌شکل توزیع‌شده (Distributed Ledger)، زنجیره‌ای از اعتماد ایجاد می‌کند که هیچ بازیگری، حتی نهاد مرکزی یا دولت، نمی‌تواند به‌تنهایی آن را تغییر دهد یا حذف کند.

این یعنی:

تاریخچه دقیق هر ماده اولیه از مزرعه تا کارخانه؛

مشاهده سوابق دما، حمل‌ونقل، آزمایش‌های کیفیت و شرایط نگهداری؛

اطمینان از اصالت گواهی‌های بهداشتی و منشأ؛

شناسایی سریع و هدفمند در زمان فراخوان محصول (Product Recall)؛

حرکت استراتژیک شوآن گروه پارسه در جهت آینده‌نگری دیجیتال

شرکت شوآن گروه پارسه با شناخت دقیق از آینده صنعت غذا، گام فراتر از تأمین صرف مواد اولیه گذاشته و خود را به‌عنوان تسهیل‌گر تحول دیجیتال در زنجیره غذایی معرفی کرده است. این نگرش آینده‌محور، مبتنی بر چند اصل کلیدی است:

تحلیل ریسک سیستماتیک زنجیره تأمین: شوآن با بررسی ریسک‌های پنهان در منشأ، کیفیت، نگهداری، و حمل مواد اولیه، بلاک‌چین را به‌عنوان ابزاری برای کاهش ابهام در این نقاط تعریف کرده است.

مدیریت اعتبار زنجیره تأمین (Supply Chain Credibility Management): هر تأمین‌کننده یا شریک تجاری، بسته به میزان پایبندی به استانداردها و ثبت داده در بلاک‌چین، امتیاز اعتبار اختصاصی دریافت می‌کند.

اقتصاد داده در صنعت غذا: شوآن، بلاک‌چین را نه فقط برای شفافیت، بلکه به‌عنوان زیرساخت اقتصاد داده‌ها در زنجیره مواد اولیه در نظر گرفته و قصد دارد داده‌های جمع‌آوری‌شده را به دارایی دیجیتال تبدیل کند.

گذر از صنعت سنتی به اکوسیستم هوشمند غذایی

امروزه، صنعت غذا دیگر تنها به تولید کالای خوراکی محدود نمی‌شود. آینده این صنعت در گرو یک اکوسیستم هوشمند و به‌هم‌پیوسته است که در آن، فناوری‌هایی چون اینترنت اشیا (IoT)، هوش مصنوعی، یادگیری ماشین و بلاک‌چین به‌طور یکپارچه در خدمت ارتقای کیفیت، پایداری و رضایت مصرف‌کننده قرار می‌گیرند.

شوآن گروه پارسه با ورود به حوزه بلاک‌چین، در واقع در حال حرکت از مدل سنتی “تأمین‌کننده مواد اولیه” به سمت یک “گروه فناوری غذایی آینده‌نگر” است. این گذار، فقط یک انتخاب فناورانه نیست، بلکه یک تصمیم استراتژیک در سطح کلان برند است؛ تصمیمی که نه‌تنها مزیت رقابتی پایدار می‌سازد، بلکه تصویری متفاوت از یک شرکت ایرانی در فضای جهانی ترسیم می‌کند.

بلاک‌چین چیست و چرا برای صنایع غذایی حیاتی است؟

بلاک‌چین یک دفترکل توزیع‌شده، شفاف و تغییرناپذیر است که امکان ثبت و ردیابی اطلاعات را به‌صورت ایمن و بدون نیاز به واسطه فراهم می‌سازد. در صنایع غذایی، این ویژگی‌ها به‌طور مستقیم بر کیفیت، ایمنی و اعتماد بازار اثرگذار هستند.

ویژگی‌های کلیدی بلاک‌چین در صنایع غذایی:

ردیابی کامل (Traceability): امکان ردیابی هر محصول از مزرعه تا سفره با دقت بالا؛

ایمنی غذایی (Food Safety): شناسایی سریع منابع آلودگی در زمان بحران‌های بهداشتی؛

کاهش تقلب (Fraud Prevention): جلوگیری از جایگزینی مواد اولیه با ترکیبات تقلبی؛

افزایش اعتماد مصرف‌کننده: ارائه اطلاعات شفاف درباره منبع، تاریخ، و کیفیت محصولات؛

اتصال زنجیره تأمین: اتصال همه اجزای زنجیره تأمین، از کشاورزان تا خرده‌فروشان، در یک شبکه قابل راستی‌آزمایی؛

 نقش شرکت شوآن گروه پارسه در توسعه بلاک‌چین در صنعت مواد اولیه غذایی ایران

حرکت از تأمین سنتی به رهبری فناورانه در زنجیره تأمین شفاف

شرکت شوآن گروه پارسه، به‌عنوان بازیگری کلیدی در تأمین تخصصی مواد اولیه صنایع غذایی کشور، سال‌هاست که با نگاهی علمی و مبتنی بر کیفیت در این حوزه فعالیت می‌کند. اما آنچه امروز این شرکت را از سایر رقبا متمایز ساخته، نه صرفاً تنوع محصولات یا سابقه همکاری با برندهای معتبر، بلکه جسارت در ورود به حوزه فناوری‌های تحول‌آفرین از جمله بلاک‌چین است. این تحول، برخاسته از درکی عمیق نسبت به الزامات آینده صنعت غذا، اهمیت داده‌محوری، و نیاز به شفاف‌سازی زنجیره ارزش از منشأ تا کارخانه است.

 

فراتر از ردیابی: خلق یک چارچوب اعتماد هوشمند

برخلاف بسیاری از طرح‌های سطحی که به صرف دیجیتال‌سازی اسناد محدود می‌شوند، رویکرد شوآن به بلاک‌چین، سیستمی، چندلایه و ساختارمند است. این شرکت نه‌تنها درصدد ثبت اطلاعات بلکه به دنبال ایجاد یک زیرساخت اعتماد دیجیتال هوشمند (Smart Trust Infrastructure) است که در آن هر بسته ماده اولیه، حامل تاریخچه‌ای غیرقابل‌تغییر از منشأ، آنالیزها، شرایط حمل، دما، انبارش، و حتی گواهی‌های حلال یا ارگانیک باشد.

مؤلفه‌های کلیدی سامانه ردیابی بلاک‌چینی شوآن گروه پارسه

در راستای چشم‌انداز دیجیتال‌سازی زنجیره تأمین مواد اولیه صنایع غذایی، شرکت شوآن گروه پارسه در حال طراحی و توسعه یک سامانه نوین مبتنی بر فناوری بلاک‌چین است که هدف آن ارتقای شفافیت، قابلیت ردیابی، و اعتماد در مبادلات B2B صنعت غذا می‌باشد. این سامانه، همچنان در مراحل اولیه معماری فنی و طراحی ماژول‌ها قرار دارد و قرار است در فازهای بعدی به‌صورت تدریجی پیاده‌سازی شود. از جمله مؤلفه‌های پیش‌بینی‌شده این سامانه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

رمزنگاری منشأ (Origin Cryptography)

بر اساس طرح مفهومی اولیه، هر واحد از ماده اولیه، در ابتدای زنجیره تأمین، اعم از مزرعه، مرکز فرآوری اولیه یا کارخانه خارجی، به یک شناسه دیجیتال یکتا و رمزنگاری‌شده مجهز خواهد شد. این شناسه قرار است در هر مرحله از فرآیند تأمین و انتقال، در قالب تراکنش بلاک‌چینی ثبت گردد تا مسیر محصول به‌صورت شفاف و غیرقابل‌تغییر در دسترس باشد.

ایجاد بلوک‌های کیفی (Quality Blocks)

در فاز طراحی، پیش‌بینی شده است که هر بار انجام فرآیندهای کنترل کیفیت، اخذ گواهی‌های بهداشتی، انجام آزمایش‌ها یا تغییر در شرایط نگهداری، در قالب بلوک‌های داده‌ای مجزا به بلاک‌چین اضافه گردد. این «Quality    Blocks»  می‌توانند مرجع ارجاع و ارزیابی در هر مرحله از زنجیره تأمین برای شرکای تجاری باشند.

توسعه API برای اتصال به ERP مشتریان

در نقشه راه شوآن، بخشی از سامانه مذکور به‌صورت API قابل اتصال به سیستم‌های مدیریت تولید (ERP، QMS) مشتریان خواهد بود. این زیرساخت در حال تحلیل فنی است تا به شرکت‌های تولیدی امکان دهد اطلاعات زنجیره تأمین را به‌صورت بلادرنگ، دیجیتال، و رمزنگاری‌شده دریافت و در فرآیندهای داخلی خود ادغام کنند.

طراحی گواهی دیجیتال بلاک‌چینی (Blockchain Certificate)

در چشم‌انداز آتی، سامانه شوآن قابلیت صدور گواهی دیجیتال بلاک‌چینی را برای هر محصول پیش‌بینی کرده است. این گواهی‌ها به‌جای اسناد کاغذی سنتی، امکان راستی‌آزمایی آنلاین، رمزنگاری‌شده و قابل ارائه به نهادهای ناظر، سازمان غذا و دارو، و حتی خریداران بین‌المللی را فراهم خواهند کرد.

 

همکاری شوآن گروه پارسه با مجموعه ایران سیف پل؛ گامی هوشمندانه در مسیر توسعه فناوری‌های مالی نوین

در راستای تحقق اهداف راهبردی شوآن گروه پارسه مبنی بر گسترش فعالیت‌های فناورانه و ورود هوشمندانه به عرصه‌های نوین اقتصادی، این مجموعه از سال ۱۴۰۱ همکاری رسمی خود را با شرکت ایران سیف پل، نماینده رسمی و انحصاری کمپانی SafePal در ایران و کویت، آغاز کرده است.

ایران سیف پل به عنوان یکی از پیشروترین بازیگران حوزه امنیت دیجیتال، با تمرکز کامل بر آموزش، توسعه زیرساخت‌های امن در حوزه رمزارزها، و ارائه راهکارهای تخصصی بلاک‌چینی، جایگاه منحصربه‌فردی در اکوسیستم فناوری‌های مالی کشور دارد. این مجموعه، با سابقه‌ای درخشان و تیمی متشکل از متخصصان حوزه امنیت سایبری، رمزنگاری و مشاوره بلاک‌چین، نه‌تنها نمایندگی انحصاری کیف پول‌های سخت‌افزاری SafePal را در اختیار دارد، بلکه نقش فعالی در پروژه‌های زیرساختی مانند ارز دیجیتال دینار (پروژه مشترک پنج کشور منطقه خلیج فارس)، ارائه طرح‌های اکسچنج اسلامی، ثبت مدارک تحصیلی بر بستر بلاک‌چین و مشاوره به بانک‌ها و نهادهای اقتصادی ایفا کرده است. این همکاری در بستر چشم‌انداز مشترک دو مجموعه شکل گرفته است؛ جایی که دانش فنی، امنیت اطلاعات، نوآوری مالی و آموزش تخصصی، به عنوان ارکان اصلی توسعه پایدار در حوزه اقتصاد دیجیتال شناخته می‌شوند. شوآن گروه پارسه، با بهره‌گیری از تجربیات ایران سیف پل در زمینه پیاده‌سازی راهکارهای نوین امنیتی و آموزشی، در تلاش است تا نقش مؤثری در ارتقاء سطح دانش و آمادگی فنی مدیران و فعالان اقتصادی کشور در برابر تحولات سریع حوزه بلاک‌چین و رمزارزها ایفا نماید.

با تکیه بر این همکاری، شوآن گروه پارسه امیدوار است سهم مؤثری در توسعه فرهنگ امنیت دیجیتال در ایران ایفا کند و با تکیه بر تخصص و تجربیات مجموعه ایران سیف پل، خدمات فناورانه خود را با استانداردهای بین‌المللی منطبق سازد ما بر این باوریم که آینده اقتصاد، در گرو ترکیب هوشمندانه‌ی تخصص، فناوری و امنیت است و این همکاری، گامی مهم در این مسیر خواهد بود.

بازتعریف تعاملات در زنجیره تأمین

با بهره‌گیری از این سامانه، پس از تکمیل فازهای طراحی و توسعه، تجربه تعامل با تأمین‌کنندگان و مشتریان، دچار تحول اساسی خواهد شد. در فاز نهایی، هدف آن است که:

تأمین‌کنندگان خارجی بتوانند داده‌های استانداردشده خود را در قالب دیجیتال و از طریق پروتکل‌های تأییدشده به شبکه بلاک‌چین ارسال کنند؛

مشتریان داخلی، پیش از خرید یا در زمان دریافت محصول، به سوابق دقیق و تأییدشده دسترسی یابند؛

نهادهای بازرسی، کیفیت و صادرات نیز به یک منبع مستقل و تغییرناپذیر از اطلاعات دست یابند که فرآیندهای کنترل و انطباق را شفاف‌تر و سریع‌تر می‌کند.

این تحول، قرار است در آینده جایگزین فرآیندهای سنتی مبتنی بر اعتماد شفاهی شود و بستر داده‌محور و غیرقابل‌تحریف برای اعتمادسازی در سطح ملی و بین‌المللی را فراهم آورد.

 

گامی بزرگ برای آینده؛ انتخاب خانم معصومه اردستانی به عنوان عضو هیئت مدیره انجمن صنفی معامله‌گران ارز دیجیتال ایران

در شوآن گروه پارسه، با افتخار اعلام می‌کنیم که سرکار خانم معصومه اردستانی، از مدیران ارشد و بنیان‌گذاران این مجموعه، در تاریخ ۲۷ آذرماه ۱۴۰3 به‌عنوان عضو هیئت مدیره انجمن صنفی معامله‌گران ارز دیجیتال ایران برگزیده شدند؛ انتخابی که نه‌تنها نشان از شایستگی‌های ایشان در عرصه مدیریت، بلکه تأییدی بر نقش‌آفرینی مؤثر ایشان در آینده‌سازی فناوری‌های نوین کشور دارد.

خانم اردستانی، با سابقه‌ای درخشان، همواره نماینده رویکردی علمی، مسئولانه و تحول‌آفرین در این صنعت بوده‌اند. انتخاب ایشان به عضویت هیئت مدیره ، نقطه عطفی برای شکل‌گیری یک جریان ساختارمند، آگاه و پیش‌رونده در حمایت از حقوق میلیون‌ها کاربر و فعال این صنعت است. حضور خانم اردستانی در این جایگاه کلیدی، نویدبخش ارتقای جایگاه حرفه‌ای زنان در عرصه‌های نوین فناوری، تقویت بُعد تخصصی تصمیم‌گیری‌های صنفی، و حرکت به‌سوی تدوین سیاست‌هایی مبتنی بر شفافیت، توسعه پایدار و دفاع از حقوق فعالان حقیقی این حوزه خواهد بود.

زیرساختی مقیاس‌پذیر و استانداردمحور برای آینده صنعت غذا

سامانه در حال طراحی شوآن، به‌گونه‌ای در حال معماری است که قابلیت گسترش به سایر دسته‌های محصولی، شرکای بین‌المللی، و استانداردهای تخصصی را داشته باشد. مهم‌ترین ویژگی‌های این زیرساخت در مرحله طراحی شامل موارد زیر است:

ماژولار بودن برای توسعه تدریجی در حوزه‌های مختلف مواد اولیه (نباتی، لبنی، پروتئینی و

قابلیت مقیاس‌پذیری در حجم بالا برای پاسخگویی به نیازهای صادراتی یا زنجیره‌های توزیع بزرگ؛

انطباق با استانداردهای بین‌المللی نظیر GS1، ISO 22005، Codex Alimentarius؛

و آمادگی برای پذیرش مفاهیم آینده‌نگرانه مانند رمزگذاری مواد اولیه (Tokenization) یا قراردادهای هوشمند نظارتی (Smart Compliance Contracts).

شوآن گروه پارسه معمار اکوسیستم دیجیتال مواد اولیه غذایی ایران

شرکت شوآن گروه پارسه، با عبور از مرزهای سنتی تأمین، در حال تبدیل شدن به معمار یک اکوسیستم دیجیتال هوشمند برای مواد اولیه صنایع غذایی ایران است. استفاده هدفمند از بلاک‌چین، تنها یک ابزار فناورانه برای این شرکت نیست؛ بلکه بخشی از یک فلسفه کل‌نگر است که بر پایه شفافیت، امنیت، اعتماد، و هم‌راستایی با تحولات جهانی بنا شده است. در آینده‌ای نه‌چندان دور، هر واحد تولید مواد غذایی در ایران، به جای پرسیدن "این ماده اولیه از کجاست؟"، خواهد توانست با یک کلیک، به تمامی پاسخ‌ها، در بستری رمزنگاری‌شده و شفاف دست یابد، و شوآن، پیش‌قراول این تحول خواهد بود.۳. پیشگامان جهانی بلاک‌چین در صنایع غذایی تا سال ۲۰۲۵

حرکت برندهای بزرگ جهانی به‌سوی تحول بلاک‌چینی در صنعت غذا

در سال‌های اخیر، روندهای جهانی نشان می‌دهند که فناوری بلاک‌چین دیگر تنها یک ابزار نوظهور یا تکنولوژی آینده‌نگرانه نیست، بلکه به‌سرعت در حال تبدیل شدن به زیرساختی حیاتی در مدیریت زنجیره‌های تأمین صنایع غذایی است. شرکت‌ها و برندهای پیشرو در جهان، از غول‌های چندملیتی گرفته تا شرکت‌های تخصصی در حوزه ردیابی، لجستیک و کنترل کیفیت، اکنون بخشی از منابع خود را به توسعه و پیاده‌سازی سیستم‌های مبتنی بر بلاک‌چین اختصاص داده‌اند.

بر اساس برآوردهای معتبر جهانی، تا پایان سال ۲۰۲۵، بیش از ۵۰٪ از برندهای غذایی بین‌المللی، به‌نوعی از فناوری بلاک‌چین برای مدیریت زنجیره تأمین، کنترل اصالت، و بهبود شفافیت داده‌ها بهره خواهند برد. این آمار، نه‌تنها گواهی بر بلوغ فناوری بلاک‌چین، بلکه نشانه‌ای است از افزایش نیاز به اعتماد، ایمنی و کارآمدی در بازار جهانی غذا.

شرکت‌هایی که پیشگام شده‌اند

برندهایی مانند Nestlé، Walmart، Unilever، Carrefour، IBM Food Trust و Bumble Bee Foods هر یک پروژه‌های بلاک‌چینی گسترده‌ای را آغاز کرده‌اند که از ردیابی دقیق قهوه، ماهی، گوشت، محصولات لبنی و حتی عسل گرفته تا سنجش زمان و دمای انتقال محصولات را شامل می‌شود. هدف این پروژه‌ها، چیزی فراتر از فناوری‌زدگی است؛ آن‌ها می‌کوشند تا اطمینان و اعتماد مصرف‌کننده را بازیابی کنند، ریسک‌های ایمنی غذایی را کاهش دهند، و استانداردهای جهانی نظارتی را با دقت بیشتر اجرا کنند.

در چشم‌انداز آینده صنایع غذایی، آنچه به‌سرعت در حال تثبیت است، شکل‌گیری یک لایه زیرساختی جدید و دیجیتال به‌نام «بلاک‌چین» است. این فناوری دیگر یک ابزار انتخابی نیست، بلکه در حال تبدیل شدن به یکی از ارکان اصلی حکمرانی داده در زنجیره‌های تأمین غذایی در سطح جهانی است. شرکت‌ها و پلتفرم‌های متعدد، در سطوح مختلف زنجیره مواد غذایی در حال طراحی و توسعه راهکارهای مبتنی بر بلاک‌چین هستند که با هدف ارتقاء شفافیت، افزایش امنیت غذایی، مقابله با تقلب، کاهش اتلاف، و اثبات پایداری به کار گرفته می‌شوند.

امروزه بسیاری از برندهای مادر و خوشه‌های تأمین جهانی که در حوزه تأمین مواد اولیه غذایی نقش کلیدی دارند، از جمله بازیگران بزرگ صنایع لبنی، غلات، فرآورده‌های دامی، روغن‌ها، ادویه‌جات، افزودنی‌های غذایی، و مکمل‌های تغذیه‌ای، در حال سرمایه‌گذاری جدی روی زیرساخت‌های بلاک‌چینی هستند، این شرکت‌ها، با بودجه‌های چندمیلیون‌دلاری و در برخی موارد حتی با حمایت دولت‌ها یا نهادهای بین‌المللی مانند FAO و WTO، به‌دنبال تحقق زنجیره‌های تأمین مبتنی بر داده‌های غیرقابل تغییر و قابل راستی‌آزمایی هستند. رویکرد آن‌ها دیگر صرفاً اجرای پایلوت نیست؛ بلکه طراحی نقشه راه برای بازمهندسی کل اکوسیستم تأمین و کیفیت بر بستر بلاک‌چین است.

از جمله مهم‌ترین اقداماتی که این برندهای بزرگ در حال انجام آن هستند می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

توسعه سیستم‌های ردیابی منبع مواد اولیه (Origin Verification) در سطح بین‌المللی؛

استانداردسازی داده‌های زنجیره تأمین در قالب ماژول‌های دیجیتال برای ثبت در بلاک‌چین؛

جایگزینی گواهی‌های کاغذی با گواهی‌های رمزنگاری‌شده دیجیتال برای صادرات، بازرسی، و ممیزی‌ها؛

استفاده از قراردادهای هوشمند (Smart Contracts) برای مدیریت سفارش، تحویل، پرداخت و تعهدات کیفی؛

به‌کارگیری ابزارهای بلاک‌چینی برای اثبات پایداری زیست‌محیطی و انطباق با اهداف   ESG 

این برندها بر این باورند که تنها راه دستیابی به اعتماد جهانی، رقابت سالم، و انطباق با انتظارات نسل جدید مصرف‌کنندگان و سازمان‌های بین‌المللی، سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های شفاف و داده‌محور است و بلاک‌چین، مناسب‌ترین فناوری برای این هدف است.

در چنین آینده‌ای، شرکت‌هایی که از امروز به این زیرساخت‌ها مجهز می‌شوند، نه تنها پیشرو، بلکه تعیین‌کننده روند بازار خواهند بود. شوآن گروه پارسه، با شناخت دقیق از این چشم‌انداز، سرمایه‌گذاری بر زیرساخت‌های فناوری، آموزش تخصصی نیروهای انسانی، و همکاری با استارتاپ‌های فناوری غذایی (FoodTech) را در برنامه استراتژیک خود گنجانده است.

همچنین باید توجه داشت که در صنعت مواد اولیه غذایی، برخلاف کالاهای نهایی، تراکنش‌های B2B بسیار پرحجم‌تر و پیچیده‌تر هستند. لذا طراحی زیرساخت‌هایی که بتوانند این حجم بالا از داده، کنترل کیفیت، تغییرات شرایط نگهداری، نقل‌وانتقال بین‌المللی و اعتبارسنجی‌های متوالی را با دقت مدیریت کنند، نیازمند معماری‌هایی با مقیاس‌پذیری بالا، انطباق با استانداردهای بین‌المللی و توان ادغام با سیستم‌های ERP شرکت‌ها است، چالش‌هایی که دقیقاً نقطه تمرکز سرمایه‌گذاری بسیاری از بازیگران جهانی شده است.چرا برندها به بلاک‌چین روی آورده‌اند؟

در دنیای امروز، مصرف‌کننده نهایی فقط به «قیمت» و «طعم» محصول توجه نمی‌کند؛ بلکه می‌خواهد بداند:

محصول از کجا آمده است؟

آیا در زنجیره تولید، اصول ایمنی و سلامت رعایت شده؟

آیا استانداردهای زیست‌محیطی یا رفاه حیوانات مورد توجه قرار گرفته؟

آیا محصول با گواهی‌های بین‌المللی هم‌راستا است؟

فناوری بلاک‌چین، به‌واسطه شفافیت، غیرقابل‌تغییر بودن داده‌ها، و امکان ثبت چند ذینفعی، دقیقاً پاسخگوی این پرسش‌هاست. این همان نقطه‌ای است که برندها می‌کوشند با استفاده از بلاک‌چین، مزیت رقابتی خلق کنند.

آینده‌نگری در صنعت غذا تا سال ۲۰۵۰

با تداوم روندهای جهانی و افزایش سخت‌گیری‌های نهادهای نظارتی، تخمین زده می‌شود که تا سال ۲۰۵۰، اکوسیستم جهانی تولید، توزیع و مصرف غذا به‌شکل گسترده‌ای مبتنی بر بلاک‌چین خواهد بود. این یعنی:

سیستم‌های ردیابی آنی برای همه محصولات غذایی؛

قراردادهای هوشمند برای خرید، کنترل کیفیت، بیمه و گمرک؛

حذف کامل تقلبات مواد غذایی از طریق شناسنامه دیجیتال؛

امکان اثبات پایداری زنجیره تأمین و مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها؛

و خلق بازارهای جدید مبتنی بر اعتماد، داده، و مشارکت دیجیتال.

تأثیر بلاک‌چین بر زنجیره تأمین مواد اولیه صنایع غذایی

زنجیره تأمین مواد غذایی، به‌ویژه در بخش مواد اولیه، یکی از پیچیده‌ترین زنجیره‌ها در سطح جهانی است. از تأمین‌کنندگان اولیه، فرآوری‌کنندگان، حمل‌ونقل، انبارداری و در نهایت تولیدکنندگان نهایی، مسیر مواد اولیه همواره در معرض ریسک‌های متعددی چون فساد، تقلب، جعل مستندات، و عدم تطابق با استانداردهای کیفی است. بلاک‌چین، با ایجاد بستر شفاف، بهینه و قابل اعتماد، پاسخی نوآورانه برای مدیریت این پیچیدگی‌ها فراهم می‌سازد.

تضمین منشأ مواد اولیه (Origin Authentication): مصرف‌کنندگان نهایی و تولیدکنندگان می‌توانند منشأ دقیق هر ترکیب، کشور و مزرعه تولیدی را به‌صورت دیجیتال و غیرقابل تغییر مشاهده کنند.

ثبت وضعیت‌های لجستیکی در زمان واقعی (Real-time Logistics Status): دما، رطوبت، شرایط حمل‌ونقل و مدت زمان نگهداری در تمامی مراحل ثبت می‌گردد.

کاهش هدررفت و فساد مواد اولیه: با ثبت دقیق زمان‌های ورود، خروج، نگهداری و استفاده، مدیریت موجودی هوشمند می‌شود و ضایعات کاهش می‌یابد.

افزایش بهره‌وری سیستم‌های کنترل کیفیت: اطلاعات مربوط به آنالیزهای آزمایشگاهی، گواهی‌های کیفیت و بازرسی‌های بهداشتی در زنجیره بلاک‌چین ثبت و قابل استناد هستند.

شرکت شوآن گروه پارسه در این راستا، اقدام به توسعه پایلوتی با همکاری برخی تولیدکنندگان صنایع لبنی و گوشتی کرده است که در آن، اطلاعات مربوط به پروفایل کیفیتی مواد اولیه (نظیر پروتئین، اسیدیته، درصد ناخالصی و تاریخ تولید) در قالب توکن‌های اطلاعاتی (Data Tokens) روی بلاک‌چین ثبت می‌شود.

مزایای اقتصادی، قانونی و زیست‌محیطی استفاده از بلاک‌چین در صنعت غذا

مزایای اقتصادی

کاهش هزینه‌های ناشی از دوباره‌کاری، کنترل مجدد، رد کالاها؛

افزایش ارزش برند از طریق شفافیت و کیفیت؛

کاهش هزینه‌های انبارداری و لجستیک به دلیل بهینه‌سازی موجودی؛

امکان فروش با قیمت بالاتر در بازارهای صادراتی با گواهی دیجیتال منشأ کالا؛

مزایای قانونی و انطباق با استانداردها

امکان انطباق با استانداردهای بین‌المللی مانند ISO 22005 (ردیابی زنجیره غذایی)، BRC و FSSC 22000؛

سهولت در ممیزی‌های بهداشتی و بازرسی‌های بین‌المللی؛

قابلیت پاسخ‌گویی سریع به بحران‌ها و فراخوان محصولات آلوده؛

مزایای زیست‌محیطی

کاهش مصرف منابع با حذف فرآیندهای زائد؛

تشویق کشاورزان و تأمین‌کنندگان به پایبندی به اصول پایداری؛

امکان ارائه مستندات محیط‌زیستی دیجیتال برای صادرات؛

در همین راستا، شوآن گروه پارسه در حال تدوین شاخص‌هایی برای تعریف «شاخص پایداری مواد اولیه» بر بستر بلاک‌چین است که می‌تواند در آینده به یکی از ابزارهای ارزشیابی زنجیره تأمین سبز (Green Supply Chain) تبدیل شود.

در جهانی که به‌سوی دیجیتالی شدن، شفافیت، پایداری و اعتماد پیش می‌رود، فناوری بلاک‌چین به‌عنوان ستون فقرات آینده صنعت غذا مطرح شده است. شرکت شوآن گروه پارسه با نگاهی آینده‌نگرانه و تخصصی، نه‌تنها هم‌راستا با این جریان جهانی حرکت کرده، بلکه نقش پیشگامانه‌ای در پیاده‌سازی عملی این فناوری در صنعت مواد اولیه غذایی ایران ایفا کرده است.

از پیاده‌سازی پایلوت بلاک‌چین در زنجیره‌های تأمین تا توسعه سامانه‌های بومی و ترکیب با استانداردهای جهانی، شوآن نشان داده است که می‌توان از ایران نیز به‌سوی آینده‌ای مطمئن‌تر، شفاف‌تر و پایدارتر در صنعت غذا حرکت کرد.